Ç. İsmayılov: “Öz kanallarımızda futbola baxanda, televizorun səsini alıram”

AFFA-nın sabiq baş katibi Çingiz İsmayılovun  müsahibəsi
– Sizi ölkəmizin ən qocaman futbol şərhçisi kimi də təqdim etmək olar. Maraqlıdır, Çingiz İsmayılov Çempionlar Liqasının, dünya və Avropa çempionatının oyunlarını hansı telekanallar vasitəsi ilə izləyir? 
– Təəssüf ki, əsasən Rusiya telekanallarına baxmaq məcburiyyətindəyəm. Çünki bizim şərhçilər televiziya yox, radio reportajı aparırlar. Bir də görürsən ki, hansısa matçı xaricilər vermir, amma yerli kanallar göstərir. Onda televizorun səsini alıb, baxıram. Nə edim, başqa cür alınmır. Eyni şeyləri nə qədər təkrar etmək olar? 90 dəqiqə ərzində 30-40 sözdən istifadə edirlər. Belə futbol şərh etməzlər. Harada görünüb ki, iki jurnalist üz-üzə oturub futbol aparsın? Bir jurnalist, bir mütəxəssis – belə qəbul olunub. Amma baxırsan ki, hər ikisi oyunu şərh edir. Belədə isə qarışıq bir şey alınır. Həddindən artıq danışırlar, məsələnin məğzi qalır qıraqda, bunlar öz aləmlərindədirlər. Başqa bir məsələyə diqqət çəkmək istərdim. İspaniya çempionatında autsayder olan “Elçe”nin, “Qranada”nın oyunlarını canlı vermək bir yana, səhər də videoyazısını təqdim edirlər. Bu kimə lazımdır? Bunun əvəzinə Azərbaycan futbolundan bir şey verin ki, millətin diqqətini cəlb etsin. Tribunalar boş qalıb, oyunlara gələn yoxdur. Gərək təbliğat olsun ki, camaatda da maraq oyansın. Və ya hazırda 17 yaşadək futbolçular arasında dünya çempionatı keçirilir. Amma bizim kanallardan heç biri həmin oyunları vermir. Halbuki, bu, çox önəmlidir. Verin, cavan uşaqlar baxsın da. Heç olmasa, təkrarın təqdim edin.
– Azərbaycan auditoriyasının böyük qismi beynəlxalq futbol matçlarını Rusiya və Türkiyə telekanalları vasitəsi ilə izləyirlər. Siz hansına üstünlük verirsiniz və niyə? 
– Mən Rusiyaya üstünlük verirəm, “NTV”dən izləyirəm. Dünən əlacsız qalıb, “Yuventus” – “Real” matçına yerli kanal vasitəsilə baxmışam. Çünki başqaları vermirdilər. Adam istəyir ki, oturub həm baxsın, həm də şərhçiləri dinləsin. Ancaq bizimkilər şərh bir yana, qəribə səslər çıxardırlar. Yerli kanallarda futbola baxanda, televizorun səsini alıram. Ruslar çox peşəkar və obyektivdirlər. Məsələn, dünən MOİK “Mançester Siti”yə uduzur, özləri etiraf edirlər ki, Moskva komandası səviyyə baxımından rəqibdən geri qalır. Amma bizimkilər demir. Əvəzində qol olanda elə qışqırırlar ki… Nə olub? 10 saniyə qışqırmaq olar? Ardınca da qol vuranın, ötürmə verənin tərcümeyi-halını oxumağa başlayırlar. Bircə butslarının ölçüsü qalır, hər şeylərini açıb-tökürlər. Öz üzərilərində işləməlidirlər. Bu cür auditoriya toplamaq olmaz. Düzgün sözlərdən istifadə etməli, dilin qrammatikasına fikir verməli, mümkün qədər xarici söz işlətməməlidirlər. İdman şöbəsində elə işçi yoxdur ki, futbol şərh etməsin. Olmaz axı.
– Bəlkə, dilimizin imkanları futbolu ruslar kimi obrazlı şəkildə şərh etməyə imkan vermir? Razılaşın ki, elə sözlər, ifadələr var ki, rus dilində şirin səslənir, amma eyni kəlməni azərbaycanca dilə gətirsən, tamaşaçılar gülər… 
– Azərbaycan dili çox əla dildir, imkanları da genişdir. Sadəcə, söz ehtiyatın geniş olmalıdır, qrammatikanı yaxşı bilməlisən ki, ortaya bir şey qoya biləsən. Oxuyub, öyrənməlidirlər. Elə şərhçilər görürəm ki, səsi ağzından yox, burnundan çıxır. Bu cür məqamlara diqqət yetirmək lazımdır. Jurnalist təhsili olan hər adama futbol matçı şərh etməyə imkan yaratmamalıdırlar. Bunu özü bir peşədir. Bir də görürsən axşam futbol aparır, səhər öküz yarışı. Və ya elə tez-tez danışırlar ki, oyunun sürəti ilə ayaqlaşmırlar. Futbol şərhçisi kimi ixtisaslaşmaq lazımdır. Bizim vaxtımızda vəziyyət fərqli idi. SSRİ-də yaşayırdıq deyə, reportajın gedişində həm rus, həm azərbaycanca danışmalı olurduq. Amma indi müstəqil dövlətik, öz dilimizdir. Müşkül işdir? Əziyyət çəkib, öyrənməlidirlər.
Mənim müəllimim Vahid Sənani olub. Bu işi bilənlərə baxıb öyrənmişəm.
– Yerli televiziyalar sizi oyunları şərh etməyə və ya əməkdaşlarına master-klass keçməyə dəvət edirlərmi? 
– Xeyr, əvvəllər çağırırdılar, amma indi yada salmırlar. Özüm gedib deyəsi deyiləm ki…
Mənbə: Apasport.az